Mark Herrema ve Kenton Kimmel adlı girişimciler 2003 yılında
salınan sera gazlarını yararlı malzemelere dönüştürmeye yönelik bir teknoloji
geliştirmek amacıyla yola çıktıklarında, yanlarında sadece başarıya ulaşmak
için kendilerine güven, idealizm ve optimizm vardı. Bugüne geldiğimizde ise on
patent, milyonlarca dolarlık araştırma ve geliştirme sonrası, kendileri
Amerika’nın Newlight Technologies LLC adlı şirketinin kurucu ortakları. Şirket
sera gazlarını PHA polimerine dönüştürme konusunda uzmanlaşarak daha önce
biyopolimer piyasaında hiç yapılmamış ve öngörülmemiş bir dönüşüme imza atıyor.
‘Başladığımız zaman, hedefimizi basit bir şekilde dile
getirmek gerekirse; karbon salınımlarını global ölçekte malzemeler üretmek
amaçlı kullanarak dünyadaki iklim değişimini tersine çevirmek olarak
söyleyebiliriz’ diyor Mark Herrema. Günümüzde ise karbon salınımlarını havaya
karbon salmaktan daha fazla havadan karbon uzaklaştıracak şekilde plastiğe
dönüştürmekten çok, bunu mal değerli bir şekilde yapmamızın tek yolunun
ürettiğimiz malzemenin herhangi bir çevresel faydaya hizmet etmeden kendisinin
özellikleriyle rekabet edebilecek bir boyuta gelebilmesiydi.
Bir başka deyişle, Newlight’ın ürettiği plastik malzemelerin,
şimdiye kadar dile getirilen biyoplastiklerin özellikleri açısından üstünlük
olarak değil, petrol bazlı plastiklerle hem performans olarak hem de fiyat
olarak rekabet etmesi gerekiyor.
Teknoloji engelleri
Kimmel ve Herrema kısa bir süre içerisinde karbon içeren
gazları plastiğe dönüştürme fikrinin, PHA polimerine, yeni bir fikir olmadığını
farkettiler. Hatta bu fikir dünyanın birçok ülkesindeki şirketlerde
araştırılmaktaydı. Fakat herkesin karşılaştığı en aşılamayan zorluk verimdi.
Şimdiye kadar elde olan teknoloji fiyat fayda açısından
ekonomik olarak verimli bir şekilde büyük ölçekli sera gazı bazlı PHA
üretiminde başarılı olamadılar. Herrema’nın dediğine göre; ‘Daha pahalı PHA
bariz bir şekilde piyasada yer bulabilecek bir ürün değil. Ek olarak sera
gazları yolundan üretilen PHA’ların petrol bazlı plastiklerle fonksiyonel
olarak rekabet edebilmesi için performanslarının önemli bir şekilde
iyileştirilmesi gerekiyor.’
Bütün bu verim ve performans sınırlamalarının yanında,
Newlight gaz kütle transferi dönüşüm verimi gibi yeni zorluklarla da karşı
karşıya kaldılar. Bu fenomen basit bir
şekilde; sera gazlarını kimyasal olarak tepkimeye girebilmeleri için gerekli
enerji olarak açıklanabilir. Herrema; ‘Özet olarak, yeni bir teknoloji
geliştirmemiz gerekiyor; bu teknolojinin de verim, performans, kütle transfer
verimi, katlizör mühendisliği, reaktör tasarımı ve polimer performansı gibi
sorunlara çare bulması gerekiyor.
Dönüm Noktası
Mark Herrema; ‘Yıllar sürdü ve hiç de kolay değildi ama
sonunda başardık’ diyor.
Newlight’ın çalışma sırasında farkettiği ana problem,
kullandıkları biyokatalizörün, metan ve karbon dioksit gibi hava ve sera
gazlarını PHA’ya dönüştüren, negatif geri bildirim mekanizması ile kontrol
edilmesiydi. Bu durum da üretilen plastik konsantrasyonunun belli bir seviyeye
ulaşmasıyla plastik üretiminin durması anlamına geliyordu.
Bu problemi çözmek amacıyla Newlight bir takım yeni
katalizör mühendisliği araçları geliştirerek, yüksek üretim sırasındaki bu
negatif kontrol mekanizmasını kapatabilmeyi amaçladı. Bu negatif konrol
mekanizmasını kapatınca, katalizör yüksek miktarda PHA üretebilecek böylece
sistem verimi de yükselecekti. Bu teoride olması gereken durumken, bunu pratiğe
dökmek daha zorluydu.
Sonuç olarak, teoride beklenen şey gerçekleşti ve verim daha
önce elde edilene göre %500 oranında arttı.
Sonuç olarak Newlight petrolden elde edilen plastikten çok daha ucuza
sera gazlarından plastic elde edebilen bir sistem geliştirmiş oldu. Kısaca çok
yüksek bir pazar değerine sahip olan PHA plastiği.
Herrema: ‘Bu durum anlatılınca kulağa çok basit gelebiliyor
fakat bu teknoloji için on yıl AR-GE ve milyonlarca dolar harcandı ve sonunda
çok büyük bir teknoloji ortaya çıktı.
Dönüm noktasının etkileri kısa sürede görüldü. Firmanın
harcamaları 3 kat oranında azalırken, ekipman harcamaları 5 kat azaldı. Toplam
işletme giderleri de çok yüksek bir oranda düştü.
Aynı zamanda, Newlight, klasik PHA’ların güç, esneklik,
termal kararlılık, molekül ağırlığı ve yaşlanma gibi performanslarını arttırmak
amacıyla bir ekip kurdu ve araçlar geliştirdi. Bu sayede firma birçok kullanım
amacına hitap edebilecek polimerler üretebilme yolunda adım attı. Hem kararlı
hem de biyobozunur türler olarak polipropilen, polietilen, ABS ve TPU gibi
polimerlerin yerine geçebilecek ürünleri artık üretebilecek kapasitedeler.
Yeni zorluklar; satış ve kapasite genişlemesi
2012 yılı itibariyle Newlight Airflex (AirCarbon olarak da
biliniyor) adlı ürünlerini satmaya başladı. Satışın başlamasıyla birlikte,
Newlight malzemelerine olan talep çok artarak kapasiteyi de aştı. 5700 tonluk
malzeme de alım niyet mektubu ile sipariş edildi. Pazarın tepkisi inanılmazdı,
hatta ürettiğimiz her şey önceden satılıyor diyor Herrema. Ek olarak firmanın
2012 yılındaki teknolojik ve ticari başarıları sayesinde, nova-Institut
tarafından 2013 Nisan ayındaki biyomalzeme konferansında Newlight plastikleri
‘2013 Yılının Biyomalzemesi’ olarak seçildi.
Newlight müşteriler ve ürün geliştirme ortakları bazı
Fortune 500 şirketleri ve marka liderleri dahil olmak üzere bazı en büyük
üreticilerden oluşuyor. Bu ürünlerden sandalye, konteyner, kaplar ve çantalar
gibi çok çeşitli ürünler yapılıyor. Firma da mobilya grubu olarak sene
içerisinde bazı ürünleri piyasaya çıkartmaya hazırlanıyor.
Firmanın yeni hedefiyse büyüme ve genişleme. Böylece
yükselen taleplere cevap vererek kuruluş amacı olan ‘karbon tüketen’
plastikleri kullanarak iklim değişimini olumlu yönde tersine döndürebilmek. Bu
hedeflere yönelik olarak da sene sonunda elde olan teknolojiyle kapasiteyi
genişletmeyi planlıyorlar.
Yorumlar
Yorum Gönderme